Czym jest chroniczny ból?
Ból przewlekły nazywany jest bólem, który trwa dłużej niż 6 miesięcy. Tymczasowe unikanie aktywności fizycznej lub społecznej i poleganie na lekach jest często skuteczne w przypadkach sporadycznego bólu. Jednak w przypadku bólu przewlekłego jest to nie tylko nieskuteczne, ale także prowadzi osobę w błędne koło, zwiększając cierpienie i izolację.
We wszystkich rodzajach bólu biorą udział czynniki psychologiczne. Z jednej strony osoba czuje się ograniczona, ma poczucie, że ból uniemożliwia jej normalne życie. Z drugiej strony ważne jest znaczenie, jakiego ból nabiera dla danej osoby, np. poczucie, że jest ona starsza, albo że wszyscy muszą się nią opiekować, bo doświadcza bólu. Ból ten wywołuje również zmiany w życiu, wiąże się z różnymi zachowaniami, jak wstawanie, poruszanie się itp. warunkując w ten sposób codzienne funkcjonowanie.
Tradycyjnie zakładano, że ból jest bezpośrednio związany z zakresem uszkodzenia tkanek. Obecnie uważa się, że istnieją pewne aspekty psychologiczne, emocjonalne i poznawcze, które mogą modyfikować percepcję bólu (zwiększać ją lub zmniejszać). Ból zatem zależałby od kilku wymiarów:
- Wymiar poznawczy: obejmuje uwagę, wartości, przekonania, myśli, wspomnienia…, które modyfikują doświadczenie bólu, modulując informacje kolejnego wymiaru:
- Wymiar sensoryczny: intensywność, wielkość i lokalizacja bólu.
- Wymiar afektywny: jak odczuwamy ból, jak go definiujemy.
Fakt, że wymiary te wpływają na percepcję bólu, może tłumaczyć, dlaczego każda osoba inaczej doświadcza i przyjmuje ból.
Dlaczego ból staje się przewlekły?
Bardzo ważnym aspektem bólu są zachowania bólowe. Są to zachowania, w które osoba angażuje się, aby wskazać otoczeniu społecznemu (bliskim), że odczuwa ból.
Zachowania te mogą być wzmacniane przez środowisko społeczne otaczające daną osobę, poprzez wzmocnienie pozytywne (np. zwracanie na nią większej uwagi, gdy zgłasza odczuwanie bólu), wzmocnienie negatywne (np. unikanie chodzenia do pracy, gdy odczuwa ból) lub karanie zachowań niezgodnych z bólem. Wszystkie te aspekty przyczynią się do chronifikacji bólu, nawet gdy fizyczne uszkodzenia zniknęły lub zostały zminimalizowane. W tym momencie staje się to problemem stricte psychologicznym.
Radzenie sobie z przewlekłym bólem
- Poprzez stosowanie aktywnych strategii radzenia sobie z bólem (działanie, a nie czekanie, aż samo przejdzie lub odejdzie).
- Poprzez prawidłową dietę. Dowiedz się więcej o związku między dietą a przewlekłym bólem.
- Poprzez posiadanie oczekiwań dotyczących możliwości kontroli (myślenie, że możemy kontrolować ból i radzić sobie z nim).
- Stosowanie relaksacji, ponieważ emocje i myśli, z którymi ludzie wspominają stresujące wydarzenia, mogą prowokować uczucie bólu w tych częściach ciała, które są uwrażliwione.